Clichés, gravures & chromolithos

Oude illustraties

 

Botanische werken illustreren in een tijd dat de fotografie nog in haar kinderschoenen stond, was beslist geen makkelijke opgave. Tot diep in de 19° eeuw redde men zich uitstekend met houtgravures en litho's. Het vervaardigen van zo'n drukvorm vergde enorm veel geduld en tijd.

Rond de vorige eeuwwisseling was het groenten- en fruitaanbod verrassend groot en nieuw, tekst en uitleg alleen bleken vaak niet voldoende om zich een beeld te vormen : illustratie was dus onontbeerlijk. Nauwkeurige tekeningen konden met een reproductie camera gefotografeerd worden. De negatieven werden dan op een koperen plaat gekopieerd en ingebrand. De aldus verkregen 'fotogravure' of 'cliché' kon dan naar hartenlust afgedrukt worden.Elk cliché op zich is een pareltje van tekentalent door de artiest met lijnen-punten-arceren en stippen aan elkaar geborduurd in zwart-wit, stijl 1900.

Ieder zaadhuis had zijn eigen 'kunstenaars' dewelke hun werk met initialen signeerden, onder een schuilnaam werkten of anoniem bleven : enkel het werk was belangrijk.

Een heel speciale artiest was 'Rolla' uit Lyon . Verdere gegevens over deze persoon vonden we nergens terug maar zijn werk is sterk herkenbaar door zijn specifieke 'Art Nouveau' stijl...

Hieronder drie  tekeningen van deze 'Rolla' ...

 

Lucette -Rivoire 1912- - kopie
Spruitkool, Nain de Lyon' Rivoire-1912- - kopie
Negro' Rivoire 1911- - kopie
Pear shaped melon-Sutton-1878-2

 

Illustratie 1 =

 

 

 

“Pear shaped melon”  een introductie van Sutton & sons uit Reading (GB-UK) in 1887 als “ a distinct and highly ornamental variety, sets freely, produces fruit in great abundance, and of good flavour…As they ripen off they attain a bright yellow colour, striped with orange and an occasional streak of scarlet”

Golden Rose selder

Illustratie 2=

 

Peter Henderson (1822-1890) werd in Schotland geboren, vlakbij Edinburg .Op  zestienjarige leeftijd  droomde hij van de bankwereld maar toevallig kreeg hij werk aangeboden in de tuinen van Melville Castle : de groenmicrobe sloeg toe en hij  raakte steeds meer gepassioneerd  in tuinbouw. Samen met zijn broer James week hij in 1843 naar Amerika uit.

Op 49-jarige leeftijd startte hij de zaadfirma « Henderson  & Co » : de zaden waren van uitstekende kwaliteit , de cataloog was mooi en educatief en ook werden er prijzen uitgeloofd aan de tuinder met de grootste , mooiste , origineelste…resultaten. Zo kwamen meerdere groenterassen op de markt zoals ‘Bountiful boon ‘ ‘Henderson Bush Lima boon’…

Op de kleurplaat hiernaast een mooie roosrode selder uit de catalogus van Peter Henderson & co.

Mauthner-Budapest-1905-1

Illustratie 3 =

 

Het „Oostenrijks-Hongaars“ zaadhuis E.Mauthner werd in 1874 opgericht door Edmund Mauthner (1848-1934). Mauthner kwam uit een familie van Hongaarse joden  ten tijde van de Oostenrijkse-Hongaarse monarchie (K.u.k. Monarchie van 1867-1918) „Mijn grootvader was een man met een ijzeren wil. Omdat hij zijn 2 zonen absoluut in Erfurt (Duitsland, het mekka van de zaadteelt in de 19° eeuw) wou laten studeren, liet hij ze eerst dopen om als Rooms-Katholiek en niet als jood geregistreerd te worden. Hij vond dat ze als eenvoudige tuinarbeiders moesten starten om zo alle geheimen van tuinieren meester te worden“ (Ref. Interview met kleindochter Gabriella Mauthner in ‚Hungarian Human Rights Foundation‘)

Deze zaadfirma was in de 19° eeuw – begin 20 °eeuw een van de grootste van Europa  en leverde zaad in alle delen van de wereld.Het zaadhuis  specialiseerde zich vooral in productieve  en reuzegroenten.

IMG_20181229_0003

Illustratie 4 =

De komkommer ‘Juwel von Köppitz’ werd rond 1890 bekomen door Wilhelm Hampel (1834-1898), meesterhovenier op het kasteel van Köppitz (Silezië)  bij graaf en gravin von Schaffgotsch. Op het grote landgoed met moestuin, boomgaard en siertuin experimenteerde Wilhelm met het telen van komkommers en primeurs in kassen en eenruiters ..

Erdbeere-melone-2017

Illustratie 5=

“Al de tuiniers die geïnteresseerd zijn in meloenen, kunnen niet genoeg woorden van waardering voor dit product vinden, vanwege het uitstekend aroma en de smaak die doet denken aan die van bosaardbeien…het vruchtvlees is zeer fijn, dik, zalmroos van kleur, delikaat en waanzinnig lekker.”

uit de zadencatalogus van Edmund Mauthner -Budapest-1905-

Broccoli-slang-RH-1881-

Illustratie 6 =

Een cliché en een artikel die ons altijd al heeft geïntrigeerd is die uit het Parijse tuinblad 'Revue Horticole' uit 1881 over 'Le Brocoli-serpent'.

Hierin beschrijft tuinbouwer E.A.Carrière (1818-1896) een broccoli variëteit die blijkbaar voorgoed verdwenen is door een 'begrijpelijke' misser van een zekere graaf Starzynski uit Nice (F)

In het kort het verhaal uit 'Revue Horticole'...

“Graaf Starzynski ontdekte in zijn tuin een curiositeit tussen zijn broccoli's : één plant vertoonde op de plaats waar normalerwijze de bloem staat, een enorme witgele lange vrucht van 15-20 cm diameter die zich rondom de plant slingerde. Door nieuwsgierigheid en enthousiasme gedreven , liet graaf S. de ganse plant aan de Heren Vilmorin (van het bekende zaadhuis Vilmorin-Andrieux te Parijs)  bezorgen voor verdere analyse. Spijtig genoeg ontnam hij op die wijze elke mogelijkheid om de plant te laten zaad vormen...”

Turquie, Miel de T

Illustratie 7 =

“Miel de Turquie, Turkish Honey of Turkse Honingpompoen : de langwerpige vruchten bereiken makkelijk een gewicht van 25 kg. Ze zijn oranjekleurig met witte strepen. Het vruchtvlees is zacht en zoet, een zeer gewilde varieteit in Turkije”

Catalogus Ernesto Dammann uit Napoli(I)-anno 1900.

Reacties zijn gesloten.